Rozwiązanie umowy o pracę po kilku dniach pracy a prawo do urlopu wypoczynkowego

W czerwcu br. zatrudniliśmy pracownika na 3-miesięczny okres próbny. Umowa została jednak rozwiązana za porozumieniem stron po dwóch dniach jej trwania. Czy pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego?

Odpowiedź na pytanie zależy od okoliczności czy pracownik był uprawniony do urlopu kolejnego, czy może podjął pierwszą pracę lub rok obecny jest rokiem debiutu zawodowego, a pracownik przepracował już jakiś okres w tym roku.

Pierwszy urlop wypoczynkowy

Na podstawie art. 153 K.p. pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego po przepracowaniu roku, czyli z reguły do 1/12 z 20 dni urlopu.

Ważne: Hipoteza art. 153 § 1 K.p. nie może być stosowana zgodnie z jej literalnym brzmieniem - przestrzegając jej dosłownie pracownik nabywałby prawo do urlopu tylko u pierwszego pracodawcy.

Natomiast gdyby zmienił pracę w tym samym roku przepis nie miałby zastosowania bowiem byłby pracownikiem "podejmującym pracę po raz drugi" (albo kolejny), czego konsekwencją byłby brak prawa do urlopu w okresie drugiego, czy następnego zatrudnienia w tym samym roku kalendarzowym. Prawo do kolejnego urlopu przysługuje bowiem dopiero w następnym roku kalendarzowym.

Przyjmując wykładnię celowościową należy stwierdzić, iż powołany przepis dotyczy nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego nie tylko podczas pierwszej pracy danego pracownika, lecz każdej kolejnej pracy w pierwszym roku kalendarzowym zatrudnienia. Powyższe znajduje potwierdzenie w regule zaliczania do stażu urlopowego (zarówno w zakresie wymiaru, jak i prawa do urlopu) wszystkich poprzednich okresów zatrudnienia (art. 154¹ K.p.).

Wymiar pierwszego urlopu wypoczynkowego oblicza się inaczej niż wymiar każdego kolejnego urlopu, do którego prawo zostanie nabyte w następnych latach kalendarzowych. Po przepracowaniu jednego miesiąca w pierwszym roku zatrudnienia pracownik jest uprawniony do 1,66 dnia urlopu wypoczynkowego (1/12 x 20 dni), co przeliczone na godziny stanowi 13 godzin i 17 minut urlopu.

Prawo do pierwszego urlopu, jest nabywane z upływem każdego miesiąca pracy (lub pozostawania w zatrudnieniu). Nie stosuje się do tego urlopu przepisu art. 155^2aK.p.o zaokrąglaniu do pełnego nieprzepracowanego miesiąca kalendarzowego. Również wymiar pierwszego urlopu wypoczynkowego nie podlega zaokrągleniu do pełnych dni.

Przykład

Pracownik, absolwent szkoły policealnej, podjął pierwszą pracę zawodową od 1 lipca br. Z upływem miesiąca pracy, czyli z dniem 31 lipca br., nabędzie prawo do 1,66 dnia urlopu wypoczynkowego.

Przykład

Pracownik zawarł pierwszą w życiu umowę o pracę na okres od 2 czerwca do 2 września br. Po przepracowaniu 3 dni rozwiązał umowę o pracę za porozumieniem stron.

Pracownik nie nabył prawa do urlopu, gdyż nie przepracował pełnego miesiąca. Okres zatrudnienia stwierdzony świadectwem pracy zostanie doliczony do stażu urlopowego, od którego zależą prawo i wymiar urlopu u następnego pracodawcy.

Przykład

Pracownik rozwiązał z dniem 24 maja br. swoją pierwszą umowę o pracę po 3 tygodniach jej trwania. Następne zatrudnienie podjął u kolejnego pracodawcy od 10 czerwca br. Umowa została zawarta na czas określony do 31 sierpnia 2013 r. Z upływem 9 dni od podjęcia pracy u drugiego pracodawcy pracownik nabył prawo do 1,66 dnia urlopu wypoczynkowego. Następnie z każdym przepracowanym w 2013 r. miesiącem (w obecnym zatrudnieniu jeszcze dwukrotnie) nabędzie prawo do urlopu na zasadach obowiązujących dla pierwszego urlopu.

Kolejny urlop wypoczynkowy

Prawo do kolejnych urlopów pracownik uzyskuje w każdym następnym roku kalendarzowym (art. 153 § 2 K.p.). Jest ono nabywane z góry 1 stycznia następnego roku po podjęciu pracy lub pierwszego dnia zatrudnienia w tym roku. Wymiar kolejnego urlopu zależy od okresu przepracowanego w roku kalendarzowym. Zgodnie z art. 155¹ § 1 K.p. w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, temu pracownikowi przysługuje u dotychczasowego pracodawcy urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.

Według art. 155^2a K.p.przy ustalaniu urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym, kalendarzowy miesiąc pracy odpowiada 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi na podstawie art. 154 § 1 i 2 K.p. Niepełny kalendarzowy miesiąc zaokrągla się w górę do pełnego miesiąca. Jeżeli ustanie stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy i nawiązanie takiego stosunku u kolejnego pracodawcy następuje w tym samym miesiącu kalendarzowym, zaokrąglenia do pełnego miesiąca dokonuje wyłącznie dotychczasowy pracodawca. Ponadto w myśl art. 155³ K.p. obliczając wymiar urlopu na podstawie m.in. art. 155¹ K.p. niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Urlop należny pracownikowi w danym roku kalendarzowym nie może jednak przekroczyć wymiaru wynikającego z art. 154 K.p.

Wspomnijmy, że w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny (art. 171 K.p.).

Przykład

Pracownik uprawniony do kolejnego urlopu wypoczynkowego legitymujący się 10-letnim stażem urlopowym po półrocznym braku aktywności zawodowej został zatrudniony od 24 maja br. na okres próbny. Umowa rozwiązała się z dniem 7 czerwca br.

Biorąc pod uwagę regulacje dotyczące proporcjonalnego urlopu pracownikowi za dwa miesiące pracy (po zaokrągleniu) przysługiwało 5 dni urlopu (2/12 x 26 dni = 4,33 dnia, po zaokrągleniu 5 dni). Wobec niewykorzystania urlopu w naturze pracownikowi wypłacono ekwiwalent pieniężny.