Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron

Pracownik wystąpił z wnioskiem w sprawie rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron w ciągu 5 dni od daty złożenia wniosku. Czy jeśli pracodawca nie godzi się na proponowany termin, dojdzie do ustania stosunku pracy?

Jeżeli pracownik w piśmie zawierającym ofertę rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron oznaczył datę tego rozwiązania, to następuje ono tylko w przypadku złożenia przez pracodawcę do tego czasu oświadczenia woli o przyjęciu oferty. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 września 1998 r. (sygn. akt I PKN 315/98, OSNP 1999/16/617) po dokonaniu analizy przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących sposobu zawierania umów. Propozycja jednej ze stron umowy o jej rozwiązanie w omawianym trybie stanowi ofertę, do której stosuje się odpowiednio art. 66 i nast K.c.

Ważne: Pracownik składający ofertę rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron jest nią związany aż do upływu terminu oznaczonego w ofercie na oczekiwanie odpowiedzi (art. 66 § 1 K.c.).

Aby można było skutecznie rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron, strony muszą zgadzać się nie tylko na fakt rozwiązania umowy, ale także na termin, w którym ma nastąpić ustanie zatrudnienia. Brak zgody pracodawcy dotyczący tego istotnego elementu porozumienia, powoduje, że jest ono bezskuteczne i stosunek pracy nie ulegnie rozwiązaniu. W wyroku z dnia 5 września 2012 r. (sygn. akt III APa 10/12) Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyjaśnił, że: "Porozumienie stron to w istocie umowa rozwiązująca stosunek pracy, która może być zawarta w dowolnej formie i w każdym momencie istnienia stosunku pracy. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron oznacza zatem porozumienie się przez strony co do wszystkich okoliczności i wchodzących w grę roszczeń związanych z ustaniem stosunku pracy, który strony rozwiązują. Granicę w przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron wyznacza zasada swobody umów, z ograniczeniami wynikającymi z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności przepisów prawa pracy służących ochronie pracownika.".

Porozumienie stron jest jednym ze sposobów rozwiązywania umów o pracę wymienionych w art. 30 § 1 K.p. Uważany jest za tryb najdogodniejszy zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy i może dotyczyć każdego rodzaju umowy o pracę. Przy tym trybie zgodną wolą stron zostaje objęty nie tylko sposób rozwiązania umowy, ale również termin jej zakończenia.

W wyroku z dnia 4 listopada 2004 r. (sygn. akt I PK 653/2003, OSNP 2005/14/204) Sąd Najwyższy orzekł, iż: "Nie ma przeszkód prawnych do rozwiązania umowy o pracę w drodze porozumienia stron z ustaleniem daty ustania stosunku pracy, nawet znacznie późniejszej niż data zawarcia porozumienia.".

Za porozumieniem stron można rozwiązać każdą umowę o pracę także w okresie ochronnym. Tryb ten jest zwykle proponowany przez pracownika, przy czym pracodawca może wyrazić zgodę na propozycję pracownika, lecz nie ma takiego obowiązku. O inicjatywie pracodawcy w tym zakresie, wywołującej skutki prawne, jest mowa tylko w ustawie o zwolnieniach grupowych.

Zwracamy uwagę! Gdyby strony nie określiły w treści porozumienia daty rozwiązania umowy o pracę, skutek ten następuje w dniu zawarcia porozumienia (por. wyrok SN z dnia 11 stycznia 2001 r., sygn. akt I PKN 844/2000, OSNP 2002/18/432).