A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 24 (1067) z dnia 20.08.2020

Natychmiastowe rozwiązanie umowy po zakończeniu okresu zasiłkowego

1) Pracownik zatrudniony na czas nieokreślony wykorzystał okres zasiłkowy (182 dni), a bezpośrednio po jego zakończeniu otrzymał kolejne zwolnienie lekarskie. Pracodawca nie ma kontaktu z pracownikiem (nie odpowiada na e-maile, nie odbiera telefonów). Pracownik prawdopodobnie nie złożył wniosku o świadczenie rehabilitacyjne. Czy w tej sytuacji pracodawca może rozwiązać umowę o pracę na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b) Kodeksu pracy?

Tak, przy założeniu, że pracownik nie wystąpił z wnioskiem o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego.

Pracownik, o którym mowa w pytaniu, wyczerpał już okres zasiłkowy i (co zakładamy) nie wystąpił do ZUS o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. To oznacza, że w jego przypadku zakończył się już okres ochronny, w czasie którego pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę ani jej rozwiązać w trybie art. 53 K.p.

Zgodnie z art. 53 K.p., pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z pracownikiem, którego niezdolność do pracy z powodu choroby trwa dłużej niż:

3 miesiące - przy stażu zakładowym poniżej 6 miesięcy,
okres pobierania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - przy stażu zakładowym wynoszącym co najmniej 6 miesięcy lub w przypadku, gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

Pracodawca w powyższych okresach ochronnych ma radykalnie ograniczoną możliwość rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę. Nie może tego uczynić w trybie natychmiastowym na podstawie art. 53 K.p. ani przez wypowiedzenie (z uwagi na odesłanie zawarte w art. 41 K.p.). Po upływie okresów ochronnych ma on natomiast prawo zwolnić pracownika w obu tych trybach. Należy przy tym podkreślić, że warunkiem rozwiązania umowy o pracę na mocy art. 53 K.p. po upływie wskazanych okresów jest to, aby pracownik nadal był niezdolny do pracy z powodu choroby. Gdy pracownik po zakończeniu choroby stawi się do pracy w celu jej świadczenia, pracodawca nie może zastosować art. 53 K.p.

Jeżeli pracownik nie zamierza starać się o świadczenie rehabilitacyjne, rozwiązanie umowy - za wypowiedzeniem lub w trybie art. 53 K.p. - może nastąpić bezpośrednio po zakończeniu okresu zasiłkowego, pod warunkiem, że pracownik jest nadal chory. Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego w pytaniu, warunek ten jest spełniony. Zakładając więc, że:

pracownik nie wystąpił o świadczenie rehabilitacyjne,
jego staż zakładowy (osiągnięty przed rozpoczęciem okresu choroby) wynosi co najmniej 6 miesięcy lub niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową

pracodawca może zwolnić wskazanego pracownika na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b) Kodeksu pracy lub za wypowiedzeniem.

2) Gdyby pracownik, o którym mowa w pierwszym pytaniu, wystąpił jednak o świadczenie rehabilitacyjne, to również moglibyśmy go zwolnić po zakończeniu okresu zasiłkowego?

Jest to niewskazane. W praktyce zdarzają się okresy przerwy (oczekiwania) między zakończeniem okresu zasiłkowego a wydaniem przez ZUS decyzji w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego. Pojawia się wówczas pytanie o charakter prawny tego okresu, w czasie którego pracownik na ogół nie przychodzi do pracy, oczekując na wydanie wspomnianej decyzji.

Pomocne w tym zakresie może być orzecznictwo sądowe. W wyroku z dnia 6 kwietnia 2007 r., sygn. akt II PK 263/06, Sąd Najwyższy uznał, że: "Ochrona stosunku pracy pracownika niezdolnego do pracy wskutek choroby obejmuje okres pierwszych trzech miesięcy pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, choćby pracownik nie mógł wobec pracodawcy wykazać korzystania z tego świadczenia bezpośrednio po okresie pobierania zasiłku chorobowego (...)". W przytoczonym wyroku SN stwierdził, iż pracodawca nie może "legitymować uprawnienia do rozwiązania umowy o pracę warunkami w przepisie nieprzewidzianymi, w szczególności wymaganiem, ażeby pracownik niezwłocznie po wyczerpaniu okresu zasiłkowego "udokumentował" wobec pracodawcy, że przysługuje mu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego".

W okresie oczekiwania na decyzję ZUS pracodawca nie powinien więc rozwiązywać z pracownikiem umowy o pracę, a jego nieobecność - o ile pracownik faktycznie jest nadal niezdolny do pracy - potraktować jako usprawiedliwioną niepłatną.