Dwa stanowiska w jednej umowie o pracę

Jeden z naszych pracowników zatrudniony na niepełny etat poszedł na urlop bezpłatny. Chcemy powierzyć jego obowiązki innemu pracownikowi w ten sposób, że zmienimy jego umowę o pracę wpisując do niej jeszcze jedno stanowisko pracy. Stanowiska byłyby wyodrębnione czasowo i pod względem wynagrodzenia. Czy jest to dopuszczalne? Jeżeli nie, to czy możemy zawrzeć dwie odrębne umowy?

Prawo pracy nie reguluje zatrudnienia w takiej formie, jednak jest to dopuszczalne. Generalnie przyjmuje się zasadę nawiązania z pracownikiem tylko jednego stosunku pracy, niezależnie od tego, ile wyodrębnionych prac on wykonuje. Jak stanowi art. 22 § 1 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.), przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i w czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Przy czym nawet w sytuacji, gdy pracownik wykonuje kilka rodzajów pracy podporządkowanej, należy przyjąć, że strony łączy jeden stosunek pracy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2002 r., sygn. akt I PKN 876/00).

Takie stanowisko jest konsekwencją przywołanej na początku odpowiedzi zasady pozostawania stron w jednym stosunku pracy, nawet jeżeli przedmiotem zobowiązania pracownika wynikającego z umowy jest rodzaj pracy określony szeroko - nazwą kilku zawodów, specjalności czy funkcji.

Jeżeli pracownik w ramach jednej umowy świadczy prace odmienne rodzajowo, a obowiązujące w zakładzie pracy przepisy płacowe przewidują różne rodzaje wynagrodzeń, to może on być wynagradzany według różnych stawek. Konieczne jest jednak wprowadzenie w umowie o pracę postanowień w sprawie dodatkowych stanowisk i zasad wynagradzania na nich - w drodze porozumienia stron lub wypowiedzenia zmieniającego.

Przykładowym rozwiązaniem w omawianej sprawie może być wypłacanie wynagrodzenia stosownie do określonej z góry dla danego stanowiska liczby godzin. Pracodawca może również ustalać wynagrodzenie na danym stanowisku w oparciu o ścisłą ewidencję czasu pracy - jeżeli pracownik wykonuje obowiązki na tych stanowiskach stosownie do potrzeby, w różnym i nieokreślonym z góry wymiarze czasowym.

Powyższe nie wyklucza możliwości nawiązania między tymi samymi stronami stosunku pracy dwóch odrębnych umów o pracę, jednak pod warunkiem, że ich przedmiotem będą prace odmienne rodzajowo.

W omawianym przypadku pracodawca może więc zastosować rozwiązanie alternatywne dla wariantu jednej umowy, zawierając z pracownikiem dodatkową umowę o pracę na część etatu, w celu wykonywania pracy, którą świadczył nieobecny pracownik.

W razie ustalenia dwóch lub więcej różnych rodzajowo stanowisk pracy, umowa o pracę powinna określać wynagrodzenie na każdym z nich.

Należy mieć jednak świadomość, że wystąpiłyby wówczas dwa różne stosunki pracy, do których należy odrębnie stosować wiele przepisów z zakresu prawa pracy, np. dotyczących czasu pracy czy urlopów wypoczynkowych.