Określenie miejsca wykonywania pracy w umowie o pracę

Pracownicy oddziału kilka razy w miesiącu przyjeżdżają do siedziby firmy znajdującej się w innej miejscowości. W umowie o pracę jako miejsce wykonywania pracy mają wpisany adres oddziału. Czy wyjazdy do siedziby firmy położonej około 400 km dalej należy traktować jak podróż służbową? Czy możemy pracownikom zmienić miejsce wykonywania pracy, a jeżeli tak, to w jaki sposób?

Jednym z obowiązkowych elementów umowy o pracę jest miejsce jej wykonywania. Jego nieprawidłowe albo niepełne oznaczenie ma swoje konsekwencje. W myśl art. 77⁵ § 1 K.p., pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Aby można było mówić, że pracownik znajduje się w podróży służbowej, konieczne jest spełnienie warunków wskazanych w przepisie. Dodatkowo, z orzecznictwa sądowego wynika, iż pracownik znajduje się w podróży służbowej, gdy świadczona przez niego na wyjeździe praca ma charakter incydentalny, tymczasowy i krótkotrwały (por. wyrok SA w Poznaniu z 14 grudnia 2017 r., sygn. akt III AUa 2237/16). Zdaniem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z 10 października 2013 r. (sygn. akt II UK 104/13, OSNP 2015/1/13), nie jest podróżą służbową wykonywanie pracy (zadań) w różnych miejscowościach, gdy przedmiotem zobowiązania pracownika jest stałe wykonywanie pracy (zadań) w tych miejscowościach. W konsekwencji wykonywaniem zadania służbowego w rozumieniu art. 77⁵ § 1 K.p. nie jest wykonywanie pracy określonego rodzaju, wynikającej z charakteru zatrudnienia. Taka praca bowiem nigdy nie jest incydentalna, ale permanentna.

Na podstawie informacji przekazanych przez Czytelnika z dużym prawdopodobieństwem można wnioskować, że wyjazdy pracowników z oddziału do siedziby zakładu nie mają charakteru incydentalnego, a raczej stanowią stały element świadczonej pracy. Jeżeli tak jest, to wskazane przez niego w umowach o pracę miejsce jej wykonywania jest nieprawidłowe i należy dokonać w tym zakresie stosownej zmiany.

Ważna: Zmiana zapisów umowy o pracę jest możliwa także w trakcie zatrudnienia i odbywa się na podstawie porozumienia stron, a w razie, gdy do niego nie dojdzie, za pomocą wypowiedzenia zmieniającego.

Przypominamy, że do wypowiedzenia zmieniającego, czyli wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy, stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu definitywnym (art. 42 § 1 K.p.). Przy czym uważa się je za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki. W razie odmowy ich przyjęcia przez pracownika, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Pracownik ma czas na podjęcie decyzji do upływu połowy okresu wypowiedzenia. Jeśli w tym czasie nie złoży oświadczenia o odmowie, uważa się, że wyraził na zmiany zgodę. Wypowiedzenie zmieniające powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może odmówić przyjęcia nowych warunków do końca okresu wypowiedzenia (art. 42 § 2-3 K.p.).

Do umówionego miejsca wykonywania pracy pracownik powinien dotrzeć we własnym zakresie. Zasadniczo pracodawca nie ma obowiązku organizowania mu dojazdów ani rekompensowania ich kosztów. Nie ma na to wpływu fakt, że miejsce to znajduje się w dwóch, znacznie oddalonych od siebie miejscowościach. Przy czym konieczność ponoszenia przez pracownika wyższych niż przeciętne kosztów dojazdu pracodawca powinien uwzględnić w wynagrodzeniu pracownika tak, aby pomimo dodatkowych wydatków było ono godne. Nic nie stoi także na przeszkodzie, aby pracodawca we własnym zakresie organizował oraz opłacał takiemu pracownikowi przejazdy, a nawet, jeżeli jest to konieczne, noclegi.