Gazeta Podatkowa nr 95 (1032) z dnia 28.11.2013

Dorozumiane zawarcie umowy po zakończeniu zastępstwa

Zawarliśmy umowę w celu zastępstwa nieobecnego pracownika. Po kilku miesiącach jego umowa o pracę została rozwiązana w drodze porozumienia stron. Pracownik zastępujący nadal wykonywał swoje obowiązki, z polecenia pracodawcy. Czy w takiej sytuacji umowa na zastępstwo nadal obowiązuje? (pytanie z dyskusji na www.forum.gofin.pl nr 776123)

Podstawą umowy na zastępstwo jest usprawiedliwiona nieobecność w pracy zastępowanego pracownika (art. 25 § 1 Kodeksu pracy, Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Powoduje to istotne konsekwencje w przypadku rozwiązania się stosunku pracy osoby zastępowanej. W takiej sytuacji bowiem rozwiązaniu ulega również umowa zawarta w celu zastępstwa.

W większości umów na zastępstwo termin ich rozwiązania określony jest poprzez zdarzenie przyszłe, tj. powrót osoby zastępowanej do pracy. Niekiedy jednak strony wskazują w nich konkretną datę zakończenia umowy. Trzeba podkreślić, że takie wskazanie nie ma wpływu na obowiązywanie umowy w przypadku, gdy przestanie istnieć podstawa jej zawarcia.

W przedstawionym stanie faktycznym pracodawca dopuścił do wykonywania obowiązków pracownika zastępującego - po rozwiązaniu się jego umowy o pracę. W takiej sytuacji należy przyjąć, że doszło do zawarcia nowej umowy, w formie dorozumianej. Może ona polegać na każdym zachowaniu, z którego wynika wola zawarcia tej umowy (art. 60 Kodeksu cywilnego, Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm., w zw. z art. 300 K.p.). Ze strony pracownika dorozumiane zawarcie umowy może wyrażać się poprzez rozpoczęcie pracy na określonym stanowisku (podjęcie wykonywania obowiązków), ze strony pracodawcy przez dopuszczenie zatrudnionego do jej wykonywania.

Określenia wymaga również rodzaj zawartej w ten sposób umowy. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1999 r., sygn. akt I PKN 215/99, brak postanowienia stron w zakresie rodzaju umowy o pracę powoduje, że umowę należy zakwalifikować jako zawartą na czas nieokreślony.

Niezachowanie formy pisemnej nie powoduje nieważności umowy o pracę.

W omawianym przypadku konsekwencją dopuszczenia pracownika zastępującego do pracy jest dorozumiane zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony. Pracodawca powinien w takiej sytuacji potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków (art. 29 § 2 K.p.).