Limity zatrudnienia na czas określony w wyjaśnieniach urzędów

Zatrudnianie pracowników na czas określony jest limitowane co do długości i liczby umów na czas określony między tymi samymi stronami. Generalnie dopuszczalne jest zawarcie z tym samym pracownikiem umowy lub umów na czas określony na okres do 33 miesięcy, w ramach maksymalnie 3 takich umów. Wątpliwości związane ze stosowaniem wskazanych ograniczeń były przedmiotem opinii urzędów.

Bez zapisu o limicie

Limity zatrudniania na czas określony, zwane limitami "33 i 3", są uregulowane w art. 25¹ Kodeksu pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277). W § 4 tego przepisu zawarto kilka wyjątków od obowiązku ich stosowania. Skorzystanie z tych wyjątków wymaga jednak wprowadzenia do umowy o pracę zawartej z wyłączeniem limitów wzmianki o tym fakcie. W umowie o pracę powinien więc być wskazany konkretny powód (przesłanka) niestosowania limitów.

Na gruncie praktycznego stosowania tego przepisu pojawiło się pytanie, jakie konsekwencje może mieć niedochowanie wymogu wprowadzenia wspomnianej wzmianki do umowy, w szczególności, czy powoduje to dalsze obowiązywanie limitów. Z wydanej w tej sprawie opinii Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej udostępnionej naszemu Wydawnictwu w dniu 7 grudnia 2015 r. wynika, że mimo obowiązku wprowadzenia zapisu o zastosowanej przesłance uchylenia limitów, brak takiego zapisu w umowie nie przesądza o niewystępowaniu tej przesłanki. Co za tym idzie, wspomniane limity zostają uchylone.

Młodociany poza limitami

Młodociany, który nie posiada jeszcze kwalifikacji zawodowych, zasadniczo może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Mimo że w treści takiej umowy należy wskazać okres przygotowania zawodowego (zazwyczaj 3-letni), jest to umowa traktowana jak umowa na czas nieokreślony, z pewnymi odrębnościami dotyczącymi jej wypowiadania. Tylko wyjątkowo z młodocianym nieposiadającym kwalifikacji zawodowych można zawrzeć umowę o pracę na czas określony. Tak wynika z § 9 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych... (Dz. U. z 2018 r. poz. 2010 ze zm.).

Na podstawie ww. regulacji może się niekiedy pojawić wątpliwość, czy umowa w celu przygotowania zawodowego - zawarta w drodze wyjątku na czas określony - podlega limitom "33 i 3". Ta sama wątpliwość może dotyczyć klasycznej umowy w celu przygotowania zawodowego, z uwagi na wskazany w treści tej umowy terminowy okres kształcenia. W tej sprawie stanowisko zajęło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W odpowiedzi z dnia 26 sierpnia 2020 r. na pytanie naszego Wydawnictwa resort pracy stwierdził, że umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego są wyłączone spod limitowania (patrz ramka).

Cudzoziemcy a limity

Cudzoziemcy mogą wykonywać pracę na terytorium Polski tylko wtedy, gdy ich pobyt jest legalny, co wymaga dopełnienia określonych formalności. W większości przypadków okres legalnego pobytu cudzoziemca w Polsce jest ograniczony czasowo i może wynikać z udzielonego mu zezwolenia na pobyt (z zastrzeżeniem przepisów umożliwiających legalizację pobytu bez konieczności uzyskiwania odpowiedniego zezwolenia).

Pracodawcy, zawierając umowę o pracę z cudzoziemcem, zazwyczaj próbują dopasować okres obowiązywania umowy do okresu udzielonego zezwolenia. Jednak zezwolenia na ogół obejmują 3-letni okres, co wykracza poza czasowy limit zatrudniania na czas określony (33 miesiące).

W takich sytuacjach pojawia się pytanie o dopuszczalność uchylenia limitów "33 i 3" na podstawie jednej z przesłanek wskazanych w art. 25¹ § 4 pkt 4 K.p., tj. wystąpienia obiektywnych przyczyn niestosowania limitów leżących po stronie pracodawcy. Pozwoliłoby to na zawarcie z cudzoziemcem kolejnej umowy na czas określony, nawet po przekroczeniu limitów. Jednak zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy zastosowanie w przedstawionej sytuacji przesłanki obiektywnych powodów uzasadniających niestosowanie limitów jest nieuzasadnione (patrz ramka).

» Limitowanie umowy w celu przygotowania zawodowego

"(...) przepisy art. 25¹ Kodeksu pracy nie mają zastosowania do tej kategorii pracowników (młodocianych - przyp. red.). Celem tych przepisów jest bowiem ograniczenie nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony. (...).

Do zawierania i rozwiązywania z młodocianymi umów o pracę w celu przygotowania zawodowego mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony ze zmianami, o których mowa w art. 195 i 196 K.p. (art. 194 K.p.). (...)".

Odpowiedź MPiPS z dnia 26 sierpnia 2020 r. na pytanie naszego Wydawnictwa

» Umowa na czas określony z cudzoziemcem

"(...) Do wszystkich cudzoziemców znajdują zastosowanie - zawarte w Kodeksie pracy - ograniczenia zawierania z pracownikami umów o pracę na czas określony.

W myśl Kodeksu pracy, okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie takich umów zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech. Po przekroczeniu powyższych limitów uważa się, że pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. (...) Mając na względzie powyższe regulacje prawne, za nieuprawnione należy uznać powoływanie się na art. 25¹ § 4 pkt 4 Kodeksu pracy (obiektywne przyczyny leżące po stronie pracodawcy) w celu uzasadnienia zawierania z cudzoziemcami z krajów trzecich wyłącznie umów o pracę na czas określony. (...)".

Wyjaśnienie Państwowej Inspekcji Pracy dostępne na stronie www.pip.gov.pl