Gazeta Podatkowa nr 80 (2163) z dnia 3.10.2024
Wyłączenia z obowiązku limitowania umów o pracę na czas określony
Pracodawca zatrudniający pracownika na czas określony nie może naruszyć określonych limitów. W ich granicach te same strony stosunku pracy mogą zawrzeć nie więcej niż trzy umowy o pracę na czas określony, na okres maksymalnie 33 miesięcy. Przepisy Kodeksu pracy przewidują jednak wyjątki od wymogu przestrzegania ww. limitów. Również regulacje odrębne wyłączają w pewnych przypadkach te limity.
Kodeksowe zwolnienie z limitów
Od wielu lat zatrudnienie na podstawie umowy lub umów o pracę na czas określony jest ograniczone limitami. W obecnym stanie prawnym limity te pozwalają pracodawcy na zawarcie z tym samym pracownikiem maksymalnie trzech umów na czas określony, na okres nieprzekraczający łącznie 33 miesięcy (tzw. limity 33 i 3). W niektórych sytuacjach omawiane limity nie są jednak stosowane.
Kodeksowe wyłączenia od limitów zawiera art. 251 § 4 K.p., zgodnie z którym limity "33 i 3" nie obejmują umów na czas określony zawartych:
- w celu zastępstwa innego pracownika,
- w celu wykonywania pracy dorywczej, sezonowej lub przez okres kadencji,
- jeżeli pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie (uzasadniające niestosowanie limitów).
Limity "33 i 3" nie dotyczą też umów o pracę ulegających przedłużeniu do dnia porodu, co wynika z art. 251 § 41 K.p.
Zastosowanie ostatniej z przesłanek wymienionych w art. 251 § 4 K.p. wymaga poinformowania o tym właściwego okręgowego inspektora pracy. Informacja ta powinna zawierać wskazanie konkretnego obiektywnego powodu uchylenia limitu. Termin na przekazanie informacji do PIP (w wersji pisemnej lub elektronicznej) wynosi 5 dni roboczych od podpisania umowy o pracę.
Nie wszyscy podlegają limitom
W kodeksowym wyliczeniu umów wyłączonych spod limitów "33 i 3" nie ma umowy w celu przygotowania zawodowego, nawiązywanej z pracownikami młodocianymi. Ponieważ takie umowy są zawierane najczęściej na czas trwania przygotowania zawodowego, przez wielu pracodawców uważane są za okresowe. Sygnalizowane więc były wątpliwości odnośnie stosowania limitów "33 i 3" do takich umów. W tej sprawie stanowisko zajęło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W odpowiedzi z dnia 26 sierpnia 2020 r. na pytanie naszego Wydawnictwa resort pracy stwierdził, że umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego są wyłączone spod limitowania (patrz ramka - pkt 1).
Do grupy pracowników, których zatrudnienie nieco odbiega od standardowego, należą pracownicy tymczasowi. Do nich również nie stosuje się omawianych limitów, co wynika z art. 21 ust. 1 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1110).
Z kolei nauczyciele szkół publicznych mają "własne" limity zatrudnienia na czas określony uregulowane w art. 10 ust. 12 Karty Nauczyciela (Dz. U. z 2024 r. poz. 986). Obowiązuje w tym przypadku tylko limit czasowy - zatrudnienie nauczyciela w szkole publicznej w ramach umowy lub umów na czas określony nie może przekroczyć 36 miesięcy. Przerwy między tymi umowami nieprzekraczające 3 miesięcy nie wpływają na bieg limitu.
Na koniec należy zwrócić uwagę na zatrudnienie w ramach robót publicznych. O zatrudnieniu tym jest mowa w art. 57 ustawy o promocji zatrudnienia... (Dz. U. z 2024 r. poz. 475 ze zm.). Z tego przepisu wynika, że organizator robót publicznych lub wskazany pracodawca, u którego będą one wykonywane, zawiera z bezrobotnymi umowy o pracę na czas trwania tych robót (do 12 miesięcy).
Umowy o pracę zawierane w celu zatrudnienia przy robotach publicznych mają więc charakter terminowy. Jednak Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi z dnia 15 marca 2022 r. na pytanie naszego Wydawnictwa uznało, że nie są one wliczane do limitów "33 i 3", ze względu na specyfikę tych umów (podobną nieco do wycofanych już z obiegu prawnego umów w celu wykonania określonej pracy) - patrz ramka - pkt 2.
1. "(...) przepisy art. 251 Kodeksu pracy nie mają zastosowania do tej kategorii pracowników (młodocianych - przyp. red.). Celem tych przepisów jest bowiem ograniczenie nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony. (...) Do zawierania i rozwiązywania z młodocianymi umów o pracę w celu przygotowania zawodowego mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony ze zmianami, o których mowa w art. 195 i 196 K.p. (art. 194 K.p.). (...)". Odpowiedź Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 sierpnia 2020 r.
W tej kwestii - na gruncie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie nowelizacji art. 251 K.p. (tj. przed 22 lutego 2016 r.) - wypowiadał się Sąd Najwyższy, którego orzecznictwo w tym zakresie zachowuje aktualność (...). Przykładowo w wyroku z dnia 10 października 2002 r., sygn. akt I PKN 546/01, Sąd Najwyższy stwierdził, że przepis art. 251 K.p. nie ma zastosowania do umów o pracę zawieranych z bezrobotnymi w ramach ich zatrudnienia przy robotach publicznych (...)." Odpowiedź Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 15 marca 2022 r. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)
www.UmowyoPrace.pl - Rodzaje umów o pracę:
Chcesz wiedzieć więcej, skorzystaj z Portalu Podatkowo-Księgowego www.gofin.pl | ||
www.VademecumKadrowego.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
10.12.2024 (wtorek)
16.12.2024 (poniedziałek)
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
DRUKI
Darmowe druki aktywne
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
|