Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 21 (327) z dnia 1.11.2012

Zmiana umowy na czas określony w umowę bezterminową

Z pracownikiem łączy nas do 31 marca 2013 r. umowa o pracę na czas określony. Obecnie zamierzamy podpisać z nim umowę bezterminową. Czy powinniśmy przygotować nową umowę o pracę, czy też zmienić aneksem rodzaj umowy już zawartej?

Rodzaj umowy o pracę stanowi podstawę prawną zatrudnienia, a jego zmiana może zostać przeprowadzona tylko w trybie rozwiązania umowy za wypowiedzeniem i zawarcia nowej umowy albo na podstawie porozumienia stron w drodze podpisania aneksu.

Pracownika nie mogą łączyć z tym samym pracodawcą dwie umowy o pracę, jeśli ich przedmiotem są te same obowiązki. Gdyby miało nastąpić podpisanie nowej umowy o pracę, to poprzednia powinna zostać rozwiązana.

Ten ostatni tryb nie dotyczy jednak zmiany rodzaju umowy (por. uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 28 kwietnia 1994 r., sygn. akt I PZP 52/93, OSNP 1994/11/169). Zgodnie bowiem z art. 42 § 1 K.p., wypowiedzenie to dotyczyć może tylko zmiany dwóch elementów umowy o pracę, a mianowicie warunków pracy i płacy (lub jednego z nich).

Przepisy Kodeksu pracy nie normują problematyki modyfikacji umów o pracę za pomocą aneksów. Dlatego na podstawie art. 300 K.p. stosuje się do niej regulacje Kodeksu cywilnego. Według art. 77 § 1 K.c. uzupełnienie lub zmiana umowy wymagają zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. Pracodawca, aby przekształcić rodzaj łączącej go z pracownikiem umowy o pracę, może zaproponować zawarcie w tej sprawie odpowiedniego porozumienia (aneksu do umowy). W treści aneksu powinno znaleźć się postanowienie, że od konkretnej daty umowa o pracę jest zawarta na czas nieokreślony.

Problematyka zmiany rodzaju umowy za porozumieniem stron była rozpatrywania przez Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 5 sierpnia 1980 r. (sygn. akt I PR 52/80, OSNC 1981/2-3/39) orzekł że: "Porozumienie stron w przedmiocie zmiany umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę o pracę na czas określony jest dopuszczalne i wywołuje wynikające z treści porozumienia skutki prawne.". Według Sądu Najwyższego, jeżeli strony zgodnie mogą definitywnie rozwiązać stosunek pracy, to tym bardziej nie ma uzasadnionych podstaw dla twierdzenia, iż w wyniku porozumienia nie mogą przekształcić treści istniejącego stosunku pracy, nawet jeśli dokonana z woli obu stron zmiana była niekorzystna dla pracownika. Jeśli jednak pracownik nie wyrazi zgody na zmianę rodzaju umowy w trybie porozumienia, pracodawca może tylko wypowiedzieć stosunek pracy. W przypadku umowy na czas określony pod warunkiem, że zawiera klauzulę o możliwości jej wypowiedzenia.

Poniżej prezentujemy przykładowy wzór aneksu do umowy o pracę.

Postanowienia aneksu wchodzą w życie od daty określonej w aneksie, a w przypadku niewskazania tej daty - od dnia jego podpisania.