Zatrudnienie dwóch osób w ramach umowy na zastępstwo jednego nieobecnego pracownika

Jedna z naszych pracownic, zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, przebywa na urlopie wychowawczym. Czy możemy na jej miejsce zatrudnić na zastępstwo dwóch pracowników? Jeżeli tak, to czy łączny ich etat może przekroczyć wymiar czasu pracy pracownicy zastępowanej?

Umowa na zastępstwo jest możliwa tylko w takim zakresie, w jakim faktycznie powstały braki kadrowe z powodu usprawiedliwionej nieobecności jednego z pracowników.

Umowa zawarta w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy jest umową na czas określony, z tą różnicą, że nie podlega limitom 3/33 wskazanym w art. 25¹ § 1 K.p. Pracodawca może podpisać z pracownikiem umowę na zastępstwo, gdy jest to uzasadnione. Nie ma znaczenia, czy w celu zastępstwa przyjmie jednego, czy też dwóch pracowników. Ważne jest, aby ich łączny wymiar czasu pracy nie przekraczał obowiązującego osobę zastępowaną. W przeciwnym wypadku działania pracodawcy mogą zostać uznane za nieuprawnione. Pracownik zatrudniony na zastępstwo zostaje pozbawiony pewnych praw. Przede wszystkim okres tego zatrudnienia nie jest wliczany do stażu, o którym mowa we wspomnianym art. 25¹ § 1 K.p., a to powoduje oddalenie się perspektywy zawarcia umowy na czas nieokreślony z tym konkretnym pracodawcą. Ponadto istnieje niepewność co do terminu rozwiązania umowy, jeżeli jako datę obowiązywania umowy określono "dzień powrotu zastępowanego pracownika". Z tego względu nie jest dopuszczalne nadużywanie tej instytucji. Przedkłada się to na ograniczenia związane z takim zatrudnianiem, tj. praca zastępującego musi być tego samego rodzaju co zastępowanego i w wymiarze nie wyższym niż wymiar osoby zastępowanej. Wykroczenie poza rodzaj pracy w ogóle nie będzie uznane za pracę na zastępstwo, a przekroczenie jej wymiaru spowoduje, że trudno będzie ustalić, w jakiej części jest to umowa na zastępstwo, co może zostać uznane za próbę obejścia prawa.

Przykład

Pracownica zatrudniona na 3/4 etatu na stanowisku asystentki dyrektora przebywa na zwolnieniu lekarskim w związku niezdolnością do pracy przypadającą na okres ciąży, która będzie trwała do dnia porodu. Do pracy zamierza ona wrócić dopiero po wykorzystaniu w pełnym wymiarze urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego. Pracodawca postanowił na jej miejsce zatrudnić na zastępstwo inną osobę. Zatrudnienie w tym celu będzie uzasadnione w takim zakresie, w jakim pracowała zastępowana, czyli na 3/4 etatu i do wykonywania tego samego rodzaju pracy.

Teoretycznie nie ma przeszkód, aby na miejsce jednego nieobecnego pracownika zatrudnić więcej osób w innym niż zastępowany wymiarze, przy zachowaniu tego samego rodzaju pracy oraz sumy wymiarów odpowiadającemu wymiarowi pracy osoby zastępowanej.

Przykład

Pracownik zatrudniony na cały etat jest niezdolny do pracy z powodu choroby i będzie ona trwała przez kilka miesięcy. Pracodawca na jego miejsce przyjął na zastępstwo dwie inne osoby, jedną na 1/3, a drugą na 2/3 etatu. Suma etatów nie przekracza pełnego i jest prawidłowa.