Dokumentacja kadrowa w firmie - Dodatek nr 4 do Ubezpieczeń i Prawa Pracy nr 4 (286) z dnia 10.02.2011

Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia

Także pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym z przyczyn zawinionych przez pracodawcę albo zdrowotnych. Kwestię tę reguluje art. 55 ustawy z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

Na podstawie powołanego przepisu, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, w sytuacji gdy wydane zostało orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w tym orzeczeniu do innej pracy. Wymieniona praca powinna być odpowiednia ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe zainteresowanego. Pracownik może skorzystać z uprawnienia, jeśli otrzyma zaświadczenie lekarskie stwierdzające konieczność przeniesienia do pracy na innym stanowisku ze względu na stwierdzenie szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na jego zdrowie. Orzeczenie to lekarz przekazuje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Obie strony mogą w ciągu 7 dni od daty wydania orzeczenia lekarskiego wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania. Badanie to przeprowadza się w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy.

Drugą podstawą do rozwiązania przez pracownika umowy o pracę w trybie natychmiastowym jest ciężkie naruszenie obowiązków wobec pracownika przez pracodawcę.

Do podstawowych powinności pracodawcy należą między innymi: zagwarantowanie zatrudnienia, terminowa wypłata wynagrodzenia, zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń w ZUS.

Pracownikowi, który skorzystał z powyższego trybu rozwiązania stosunku pracy przysługuje odszkodowanie za okres wypowiedzenia. Jeśli umowa była zawarta na czas określony albo na czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie to pracodawca obowiązany jest pracownikowi wypłacić w wysokości wynagrodzenia za okres dwóch tygodni.

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia z powyższych przyczyn pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

Na pytanie, jakie kryteria zastosować, aby uznać, że działanie pracodawcy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika - odpowiedź przynosi praktyka i orzecznictwo sądowe. W wyroku z dnia 8 sierpnia 2006 r. (sygn. akt I PK 54/06, M.P.Pr. 2006/12/661) Sąd Najwyższy stwierdził, że pracodawca, który bez usprawiedliwionej przyczyny nie wypłaca pracownikowi części wynagrodzenia, narusza swoje podstawowe obowiązki w sposób. Natomiast z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r. (sygn. akt I PK 123/06, M.P.Pr. 2007/3/139) wynika, że: "Odwetowe sankcje pracodawcy zmierzające do zdyskredytowania pracownika oraz naruszające jego dobra osobiste, podjęte w reakcji na dozwoloną i konstruktywną krytykę przez pracownika dyrektora zakładu pracy, mogą być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika, uprawniające do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (art. 55 § 1¹ K.p.)."

Poniżej prezentujemy przykładowy wzór rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.